Historia Fundacji Kresy 2000   Stefan Szmidt o Nadrzeczu

"Uważam, iż każdy ma swoje talenty, z którymi przyszedł na świat, sukcesy, wiedzę, uzyskany w świecie autorytet, powinien choćby w części oddać na usługi swojej Małej Ojczyźnie. Miejmy poczucie tej powinności."

      10 maja 1997 roku Alicja, Dominika i Stefan Szmidtowie aktem notarialnym spisanym w Biłgoraju ustanowili Fundację pod nazwą:

Alicja Jachiewicz - Szmidt - aktorka Teatru Polskiego w Warszawie, znana szerokiej publiczności dzięki świetnym rolom filmowym i teatralnym. Jej korzenie rodzinne to Wileńszczyzna.

Dominika Szmidt - Monsuy - córka, romanistka.

Stefan Szmidt - aktor Teatru Polskiego w Warszawie, artysta malarz, nauczyciel szkół warszawskich prowadzący zajęcia z zakresu plastyki, wiedzy o sztuce. Rozmiłowany w przyrodzie, myśliwy, inicjator wielu działań na rzecz ochrony przeszłości, tradycji lokalnych i piękna roztoczańskiego krajobrazu po latach wrócił w rodzinne strony. Urodził się w Biłgoraju, w rodzinie z tradycjami lwowskimi. Rodzice, oddani społeczności lokalnej lekarze, całe swe życie poświęcili niosąc pomoc i ratunek innym. Dziadek Józef Szmidt, inżynier leśnik, w okresie międzywojennym współpracownik Ordynata Maurycego Zamoyskiego, zajmował eksponowane stanowisko inspektora leśnego w Ordynacji Zamojskiej.

     Ziemia Biłgorajska uważana była od pokoleń za jeden z uboższych regionów Polski. Ludność trudniła się głównie sitarstwem, włosiankarstwem i rolnictwem. Tereny te wyróżniają się bogactwem kulturowym, sztuką ludową, strojem biłgorajskim cechującym się prostotą kroju i barwy.
Wjeżdżających w biłgorajskie od strony Lublina zachwycają malownicze wzgórza pocięte wstążkami pól Roztocza. W odległości ośmiu kilometrów od Biłgoraja drogowskaz kieruje do wsi Nadrzecze.

     Nadrzecze to mała wioska położona wśród lasów, licząca niewiele ponad czterdzieści gospodarstw. Z inicjatywy oraz według projektu Stefana Szmidta, jak również wielkim wysiłkiem mieszkańców wsi wzniesiona została mała, przydrożna kapliczka usytuowana na miejscu dawnej sprzed lat. Znalazł w niej swe nowe miejsce Chrystus Frasobliwy z 1906 roku. Wnętrze zdobią trzy obrazy oraz droga krzyżowa autorstwa Jerzego Dudy Gracza podarowane tutejszej ludności, a powstałe w wielkiej fascynacji autora tymi stronami, tradycją, kulturą, polskością. Ostatnimi czasy Nadrzecze stało się miejscem letniego pobytu wielu artystów. Miejsce to jest odwiedzane przez malarzy z całego kraju, tu znalazł dla siebie motywy malarskie Jerzy Duda Gracz, tu osiedlił się rektor Europejskiej Akademii Sztuk - Antoni Fałat; także tutaj, obok letniej chaty Alicji i Stefana Szmidtów powstał Dom Służebny Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu, będący jednocześnie siedzibą „Fundacji Kresy 2000”, „Malarnia” - atelier z pokojami gościnnymi oraz zapleczem gospodarczym - wszystko to ma służyć pobytom plenerowym artystów.

     Idea powstania Fundacji zrodziła się przed pięcioma laty w Nadrzeczu w domu Alicji i Stefana Szmidtów w kręgu przyjaciół - artystów, malarzy i aktorów. Mając na względzie tradycje polskiego malarstwa inspirowanego nostalgicznym pięknem krajobrazu kresowego, powstanie Fundacji ma stwarzać możliwości podejmowania szeregu działań na rzecz utrwalenia czasu przemijającej natury, popularyzacji sztuk pięknych i zachowania wartości dziedzictwa kulturowego schyłku XX wieku. Myśli te ma urzeczywistniać „Dom Służebny Polskiej Sztuce Słowa, Muzyki i Obrazu”, którego drzwi otwarte są dla wszystkich twórców różnorodnych dziedzin sztuki, jak również dla młodych jej adeptów.

     W najtrudniejszym, początkowym okresie Fundacja otrzymała wsparcie finansowe ze strony przyjaciół, artystów malarzy, którzy przekazali na aukcję, przeprowadzoną przez Wiesława Ochmana w konsulacie polskim w Nowym Jorku, obrazy przeznaczając uzyskany dochód na rzecz tworzącej się Fundacji. Wielki wkład wnieśli między innymi: Jerzy Duda Gracz, Krystyna i Wiesław Ochmanowie, Sabina Lonty, Barbara Przyłuska, Antoni Fałat, Kazimierz Pomagalski, Bogusław Bodes, Marian Michalik, oraz wielu innych twórców.

     "Fundacja Kresy 2000 wyraża przekonanie, że dzięki akceptacji społecznej a także deklarowanej przez władze lokalne, instytucje oraz osoby fizyczne i prawne, pomocy, będzie mogła dalej realizować zakładane cele Domu Służebnego na rzecz polskiej sztuki słowa, muzyki i obrazu; cele edukacyjne kierowane do młodzieży oraz integrujące środowisko lokalne.